Mặc dù libero không còn là một vị trí phổ biến trong bóng đá hiện đại nhưng chúng ta vẫn có thể thấy những yếu tố của libero trong các trung vệ thi đấu trên sân hiện nay. Vậy libero trong bóng đá là gì và tại sao vị trí này lại bị suy tàn? Cùng chuyên trang Xoilacz TV tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!
Libero bóng đá là gì?
Libero, hay còn gọi là hậu vệ quét, là một vai trò đặc biệt trong bóng đá, đóng một chức năng rất khác biệt so với các hậu vệ truyền thống. Được dịch từ tiếng Ý với nghĩa “tự do”, libero không chỉ là một hậu vệ đơn thuần mà còn là một người có khả năng tự do di chuyển và thay đổi vị trí linh hoạt trên sân.
Vị trí này thường được đặt sau hàng phòng ngự để bao quát mọi khoảng trống và sẵn sàng tham gia vào mọi tình huống phòng thủ nếu đối phương vượt qua các hậu vệ chính. Libero được xem là cầu thủ có khả năng phá hủy mọi pha bóng nguy hiểm mà đối phương tạo ra, giữ cho khung thành luôn được bảo vệ.
Huyền thoại người Đức Franz Beckenbauer thường được coi là người đã tạo ra hình mẫu của libero hiện đại. Từ những ngày đầu của bóng đá, đặc biệt là từ những năm 1930, vai trò của libero đã được phát triển dần và trở thành một phần không thể thiếu trong các đội bóng hàng đầu. Và khi nhìn lại lịch sử làng túc cầu phản ánh việc nhiều danh thủ lớn như Beckenbauer hay Franco Baresi đã thi đấu ở vị trí này, chứng minh sự quan trọng của libero trong quá khứ.
Sự xuất hiện và phát triển của libero
Libero xuất hiện lần đầu trong bóng đá vào những năm 1930, đặc biệt là trong hệ thống chiến thuật Verrou của huấn luyện viên Karl Rappan. Sở dĩ hệ thống này được phát triển là vì Rappan muốn cải thiện sơ đồ kim tự tháp 2-3-5 đang rất phổ biến vào thời đó. Trong hệ thống Verrou, một cầu thủ chơi ở vị trí thấp nhất, được gọi là “verouller”, có nhiệm vụ bảo vệ khu vực phía sau các hậu vệ khác. Khi hệ thống này được phổ biến sang các nền bóng đá khác, đặc biệt là ở Ý với hệ thống catenaccio, vai trò này được gọi là libero.
Khái niệm “libero” phản ánh đúng tính chất tự do của vai trò này. Libero không chỉ đứng thấp nhất trong hàng phòng ngự mà còn có quyền tự do di chuyển và tham gia vào tấn công, điều này tạo ra một sự khác biệt lớn so với các hậu vệ trung tâm thông thường.
Vai trò của Libero trên sân đấu
Libero không chỉ là người chơi thấp nhất trong hàng phòng ngự, mà còn là người “quét” mọi khoảng trống và sẵn sàng lùi sâu nếu cần thiết. Điều này khiến libero khác biệt hoàn toàn so với các trung vệ thông thường, những người phải đối đầu trực tiếp với các tiền đạo đối phương. Sự linh hoạt của libero giúp anh ta có thể phản ứng nhanh chóng với các tình huống bất ngờ trên sân, từ việc đánh chặn một cú sút nguy hiểm cho đến việc hỗ trợ tấn công.
Một trong những điểm nổi bật khi nói về libero chính là khả năng tự do tham gia vào các đợt tấn công của đội nhà. Khi đội giành lại quyền kiểm soát bóng, libero sẽ là người phát động các pha tấn công từ tuyến dưới, không chỉ bằng các đường chuyền dài mà còn bằng những pha kéo bóng lên phía trước. Họ không phải là người chơi đơn thuần ở hàng phòng ngự mà còn có khả năng tạo ra những tình huống nguy hiểm từ các tình huống phản công.
Yêu cầu của libero trong hệ thống phòng ngự
Để trở thành một libero trên sân, đòi hỏi cầu thủ cần sở hữu các yếu tố gồm:
Tốc độ và khả năng đọc trận đấu
Hầu hết các libero thường có tốc độ nhanh và khả năng đọc trận đấu cực kỳ sắc bén. Khác với các hậu vệ khác, người chơi libero không chỉ tham gia vào việc ngăn chặn các cú dứt điểm mà còn có vai trò quan trọng trong việc phát triển các đợt tấn công từ tuyến dưới.
Khả năng đọc trận đấu
Một libero giỏi phải có khả năng chuyền bóng dài chuẩn xác và có tầm nhìn bao quát, giúp đội nhà chuyển từ phòng ngự sang tấn công một cách mượt mà. Đây chính là lý do tại sao libero là một vị trí cực kỳ quan trọng trong các hệ thống chiến thuật như catenaccio của Ý vào những năm 1960.
Sự suy tàn của libero trong bóng đá hiện đại
Dù libero từng rất nổi bật trong quá khứ, nhưng trong bóng đá hiện đại, vai trò này đã dần suy tàn. Nhìn vào kết quả bóng đá châu âu phần nào phản ánh việc hệ thống phòng ngự của các đội bóng lớn thường chú trọng đến việc tấn công và pressing, đồng thời sử dụng chiến thuật bẫy việt vị. Điều này khiến việc có một libero lùi sâu để bảo vệ hàng phòng ngự không còn phù hợp nữa, vì nó làm giảm quân số ở các khu vực khác trên sân và làm mất đi sự hiệu quả trong việc triển khai bẫy việt vị.
Các hệ thống phòng ngự hiện đại, như của huấn luyện viên Jose Mourinho, Diego Simeone hay Antonio Conte, đều chủ yếu dựa vào phòng ngự khu vực thay vì phòng ngự kèm người. Điều này dẫn đến việc các libero dần bị thay thế bởi các trung vệ có khả năng chơi bóng tốt và có thể tự do tham gia vào các đợt tấn công. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng các libero cổ điển vẫn để lại dấu ấn trong tâm trí người hâm mộ, và đôi khi chúng ta vẫn có thể tìm thấy bóng dáng của họ trong các trung vệ hiện đại.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin lý giải Libero bóng đá là gì và sự “sụp đổ” của vị trí này trong môn thể thao Vua. Dù libero không còn giữ vai trò quan trọng trong các hệ thống phòng ngự hiện đại, sự linh hoạt và khả năng tự do của vị trí này vẫn để lại dấu ấn trong bóng đá. Bên cạnh đó, sự chuyển mình của bóng đá đã thay đổi vai trò của libero nhưng tinh thần tự do và linh hoạt trong cách chơi vẫn tồn tại trong nhiều trung vệ hiện nay.